Modyfikacja grup hydroksylowych –OH(2),(3)
Modyfikacja tych grup wodorotlenowych jest dość trudna z uwagi na mniejszą reaktywność tych grup, spowodowaną dużym natłoczeniem grup hydroksylowych przy szerszej stronie torusa cyklodekstryny. Najbardziej niedostępne są grupy wodorotlenowe przy atomie węgla C-3. Reakcje alkilowania wymaga odpowiednich odczynników i warunków reakcji.
Najpopularniejszą reakcją modyfikacji drugorzędowych grup wodorotlenowych jest reakcja acetylowania. Jako pierwsi dokonali tego Takeo i współpracownicy[18, 20]. Najpierw zabezpieczyli pierwszorzędowe grupy hydroksylowe cyklodekstryny chlorkiem tert-butylodimetylosililowym w DMF i przeprowadzili acetylowanie używając bezwodnika octowego w pirydynie. Następnie zdjęli zabezpieczenie pierwszorzędowych grup hydroksylowych działając trifluorkiem boru z eterem w chloroformie i ostatecznie otrzymali per-(2,3-di-O-acetylo)-cyklodekstryny.
Podobną metodę do otrzymania acylopochodnych cyklodekstryn zastosowali Zhang i współpracownicy [26]. Najpierw zabezpieczyli grupy hydroksylowe (w ten sam sposób jak Takeo), a następnie przeprowadzili estryfikację wolnych grup hydroksylowych odpowiednim chlorkiem acylowym i zdjęli zabezpieczenie pierwszorzędowych grup hydroksylowych. Otrzymali w ten sposób per-(2,3,di-O-acylo)-β-cyklodekstrynę.
Kolejnym sposobem modyfikacji drugorzędowych grup wodorotlenowych jest alkilowanie. Alkilowanie grup hydroksylowych związanych z atomami węgla C-2 i C-3 polega na reakcji wodorku sodu i jodku metylu z niepodstawioną cyklodekstryną lub przez reakcję z siarczanem dimetylu w obecności tlenku i wodorotlenku baru [28]. Przykładem reakcji alkilowania może być reakcja jaką przeprowadził Lehn [29]. Benzylował on heptakis-(6-tert-butylodimetylosililo)-β-cyklodekstryn ę przy użyciu bromku benzylu i wodorku sodu, a następnie przeprowadził reakcję desililowania otrzymując heptakis-(2,3-di-O-benzylo)-β-cyklodekstrynę. Podobną metodę zastosował do otrzymania per-(2,3-di-O-pentylo)-α-, β- i γ-cyklodekstryn.
Możliwe jest również alkilowanie grup hydroksylowych związanych z atomami węgla C-2 i C-6. Na niepodstawioną β-cyklodekstrynę podziałano
siarczanem dimetylu w obecności tlenku i wodorotlenku baru w mieszaninie DMF/DMSO i w ten sposób otrzymano heptakis-(2,6-di-O-metylo)-β-cyklodekstrynę [20].
Bansal i współpracownicy [31] opisali syntezę alkilowej pochodnej cyklodekstryny poprzez reakcję niepodstawionej cyklodekstryny z wodorotlenkiem sodu lub baru oraz z różnymi alkilowymi bromkami w DMF. W rezultacie tego otrzymali oni heptakis-(2,6,-di-O-alkilo)-β-cyklodekstrynę. Reakcja sililowanej β-cyklodekstryny z wodorotlenkiem sodu i odpowiednimi bromkami alkilowymi prowadzi do otrzymania heptakis-(2-O-alkilo)-β-cyklodekstryny.
Otrzymywanie per-(6-tert-butylodimetylosililo-2,3-di-O-metylo)-α- i β-cyklodekstryny
Pochodną tą cyklodekstryn otrzymałem według metody zaproponowanej przez K. Takeo [18, 20].
Alkilowanie należy przeprowadzić w obecności wodorku sodu (ośmiokrotny nadmiar) oraz jodku metylu (dziesięciokrotny nadmiar) w DMF. Do kolby należy wsypać wodorek sodu i rozpuścić go w DMF. Zawartość kolby mieszać w łaźni aceton/suchy lód przez godzinę. Następnie wkroplić jodek metylu. Całość mieszać przez 3 godziny. Odstawić chłodzenie i mieszać zawartość kolby przez 24 godziny w temperaturze pokojowej. Po upływie tego czasu ostrożnie dodać metanolu. Następnie metanol i DMF odparować i otrzymany osad rozpuścić w chloroformie i przemyć trzykrotnie wodą i tiosiarczanem sodu.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.